Digitaal communiceren of via papier, wat is duurzamer?

Die vraag laat zich niet zo makkelijk beantwoorden. We zien dat bedrijven en overheden proberen om klanten te laten overstappen naar digitale communicatie en facturatie. Dat gebeurt vaak met niet-onderbouwde milieuclaims. Een paperless office zou bomen redden en duurzaamheid stimuleren. Maar is dat wel zo?

Digitale informatie vraagt veel energie
Lezen via een desktop, laptop of tablet is milieubelastend. De productie van het apparaat kostte energie, evenals ook het gebruik ervan en de achterliggende stroom aan dataverkeer. Datacenters in Nederland gebruiken nu al zo’n vier procent van alle stroom. Wordt een digitale krant dagelijks meer dan 30 minuten gelezen, dan is de footprint ervan hoger dan die van een gedrukte papieren krant.

Kost grondstoffen, vergroot afvalstroom
Bovendien zijn voor de productie van het digitale apparaat chemicaliën en schaarse metalen nodig. Die metalen worden vaak gewonnen in landen waar de milieubescherming gebrekkig is. Ook raken deze fossiele grondstoffen op. Tot slot vormen gebruikte elektronische producten de snelst groeiende component van de gemeentelijke afvalstroom die jaarlijks bijna driemaal sneller toeneemt dan de groei van de totale afvalstroom.

Hout en oudpapier zijn toch duurzame grondstoffen?
Argumenten die pleiten voor hout als de duurzame informatiedrager zijn: hout is een hernieuwbare grondstof en bossen nemen CO2 op. Dus als we voor nieuwe aanwas van bomen zorgen is er geen probleem. Dat gebeurt door uitbreiding van de duurzaam beheerde en gecertificeerde bossen. In 2000 was 18 miljoen hectare bos beschermd, in 2014 was dat al 438 miljoen hectare. De doelstelling is uiteindelijk dat 50% van alle bossen wereldwijd beschermd of goed beheerd wordt. Daarnaast is het zo dat 86% van het in Nederland gebruikte papier en karton wordt ingezameld en hergebruikt als grondstof voor nieuw papier. De stelregel is dat papier tot zeven keer kan worden hergebruikt, maar in de praktijk blijkt tot wel 25 keer mogelijk.

Papierproductie vraagt veel energie
Dan komt nu het addertje onder het gras. Voor zowel de productie als het transport van de grondstoffen en het eindproduct is veel energie nodig. Bovendien vergt de productie van papier ook land, water en chemicaliën. Hierbij maakte het geen verschil of we hout of oudpapier gebruiken als grondstof. Er is wel een verschil in water- en landgebruik. De productie van kringlooppapier kost minder water dan het maken van nieuw papier. Ook heeft kringlooppapier het milieuvoordeel dat het geen landbouwgrond in beslag neemt.

Conclusie?
Een harde duurzaamheidsvergelijking is vanwege de enorme hoeveelheid mee te wegen factoren eigenlijk niet te maken. Wel kun je je afvragen of een product nodig is. En wie kiest voor papier vanwege de aantrekkelijkheid en het gebruiksgemak ervan voor de lezer, kan kiezen voor de meest duurzame papiersoort. Wie kiest voor digitaal heeft niets om uit te kiezen.

Contact met Platform P? Dat kan hier

Terug naar het overzicht